Ысык-Көлдүн күнгөй жагындагы Кожояр айылында Садыр акенин күмбөзү жана жол боюнда эстелиги турат. "Бул Садырдын тилинде мөөрү бар, таңдайында сөөлү бар, оң жагында бөгүп жаткан бөрү бар" деген эл сөзү айтылып келет.

Түз сүйлөп бетке айтканы менен айырмаланган инсан. Көтмалдыга чоң топко адеп барганда кадимки Баяке (Шабдандын жигити): Тетиги аңырайган немеңер ким дегенде: (өңү серт киши экен) атам Жолболду, өзүм Садырмын. Атасы жок эли менен жок болгон, ага-ини менен кас болгон, арам ишке маш болгон, бычтырып салып ат болгон, ак төбөл карыш тебетей кийген, Баяке деген сен болуп жүрбөгүн дегенде сооп кылды дешкен экен.
Дагы бир чоң топко барганда сарыбагыштын чоң манабы Чоко араба (дрожка) менен келип, өргөсүндө керебетте жатканда топту башкарган Садыр: - Иттен көлөкө талашып жатканды карап тура беребизби. Баштагыла деп Чоконун шаштысын кетирет. Кечинде эмне кылаар экен деген сөздөр болот. Чоко Садырды чакыртып бата сурайт. Куржунга салып жүргөн бала жок деп кайра жибип батасын берет. Бир жылдан кийин 35 жашында бала көрөт (Аты Казыбек. Чоконун ашын бергенде желдең Үкүнүн Каракашкасы чыккан). Коңшу казактардын бирөө кулагын кесип салып кыргызга доо коет. Сыркоолоп суу ичип акшапак болгон Садыр Аке элдин өтүнүчү менен барып чырды териштирип “бир эмес эки кулагыңды кесип салсаң да айдай жаркырап турган чындыкты кайда катасың” деп бүтүрө айтып доону басыптыр.
Акенин бетке айтканы канында болсо керек. Кыргыз-казак журтчулугуна маалым болгонго чейин Садыр бугу уругунан тараган бугу уругунун Шапак Нышаа деген байдын жылкысын багып бээсин сааган деп айтылат. Чыгаандар эрезеге түйшүктүн жолун басып жетишкен. 1865-жылдарда күзгө маал ак падышанын Жетисуудагы акимчилигинин буйругу менен Пишпек жана Каракол уездеринин бирикме жыйынында Кокон ордосу Байтик баатырдан кун доолап кайрылган арызы боюнча иш караганда Садыр мындай корутунду сөз айтыптыр:
- Катынпоз Кудаярдын күчүгү Рахматтулла кутурган 40 чоросу менен шапар тээп
жатканда Байтик баатыр тыйпыл кылып салганы Рахматулланын найза бойлогус кылыгына жараша өч алуу деп эсептеймин. Рахматуллага кошуп Кудаярдын башын кесип, тукумун курутса болмок. Кудаярдын кылын көз алдына келтирип, көңүлү чөгүп турган Байтик Садыр Акеге жүрөгү жылып дилинде ыраазы болуп отурду дейт. Ушул учрдан пайдаланып Жангарач бий бере албай жаткан алтын жамбыны Садыр Акенин жеңине солоп жибергенде:
- Оо кудай урган, ушундай беле?! – деп жеңин силккенде уйдйн томпойундай алтын
жарк этип, ортого ыргыганда Садыр: - Бий аба, пара берип оозумду булгайын дедиңизби. Угуп туруңуз өлгөндөн туяк калган артык – атанын ысымы өчпөйт; элге пайдасы тийбеген падышанын аксарайынан кембагалдын жаман алачыгы артык; элдин эмгегин жеп кажыган жолборстон жоргологон чычкан артык. Байтик баатырдын доосун Жетисуу акимчилиги чечсин. Былтыр жыйынды токтоткон ошол тарап деп бүтүм чыгарылды. Шабдан да Садыр Акенин сөзүнө алдыртан кулак түрүп жактырып отурду дейт. Кыдыр мырза жаш болсо да баамчыл көрүнөт, Садырга кызыга карап отурду. Көптү көрөгөн кыраакы Чыныбай Садыр Акедеги чынчылдык, кебелбес туруктуулук, курч өткүрдүк, жүрөгүндө тазалык бар экенин байкап калды. Кызыл саздагы жыйын Садырдын адил айткан кебине муюуду.
1860, 1864, 1882, 1884-жылдарда түзүлгөн келишимдерге ылайык Кытай менен Россия империясы кыргыз жериндеги чек араны бөлүшкөн (К. Сыдыкова “Кыргыз тарыхы” 581-бет) Үзөнгү куш аркылуу өткөн 1860 километр орус кытай чек арасы Пекин келишиминде каралган. Чек аранын 162 км. Кантеңир бөлүгү 872 км. Сарыжаз бөлүгү какталбаганынан азыр да талаш-тартыштар бар. Кытай бийликтери чек арага доомат койгондо укуктуу комиссиянын курамында Көлдөн Садыр аке болгон. Садыр Акенин Колпаковскийден мындан башка жол жок деп түшүндүргөнүнүн аркасы менен чек ара бөлүштө Россия утуш алганын сыйлык далилдейт. Верныйдан Садыр Акеге Ысыккөлдүн күңгөйүнөн 400 теше (гектар) жер берилип өмүр бою жылына 200 теңге чектелет. (К.Сыдыкова “Кыргыз тарыхы” 564-бет). 1964-жылы Кожоярга бардык. Айыл Онжети карагай деп аталат экен. Көрсө онжети карагай тарыхый сөз тура. 400 теше жерди бергенде 17 зым карагайдын (телефон зымы тартылган столба) удулу бөлүнүптүр.